Naidheachdan agus Lèirmheasan
NAIDHEACHDAN
Cuid de na rudan a thachair sna beagan bhliadhnaichean a
chaidh seachad
2016: Bidh nobhail chloinne, An Triùir
agus Lùbag, air a foillseachadh nas fhaide air adhart am-bliadhna. Bha mi
a’ leughadh aig Shore Poets, Dùn Èideann sa Ghearran. Leugh mi bàrdachd le Iain
Ruadh Stiùbhart aig seirbheis chuimhneachaidh Chùil Lodair. Air Eilean
Rathairsaigh le buidheann oileanach à Oilthigh Choventry. Ri thighinn: 21
Ògmhios, leabhar mu Shomhairle MacGill-Eain, Ainmeil Thar Cheudan, anns a bheil
pàipear agam, ga fhoillseachadh aig Sabhal Mòr Ostaig.
2015: Sgrìobh mi bàrdachd agus leugh mi i aig seirbheis chuimhneachaidh Chùil
Lodair sa Ghiblean. Aig Fèis Bhlas, san Ath Leathann, san Eilean Sgitheanach.
Sgrìobh mi pàipear “Religion and Attitudes to Religion in 20th century Gaelic
Poetry” agus leugh mi e do Chomann Gàidhlig Inbhir Nis. Bha an dàn
“Dòchas/Hope” air cairt le Leabharlann Bàrdachd na h-Alba (SPL) airson Latha
Nàiseanta na Bàrdachd.
Ann an 2014,
bha mi trang ag obair air cùrsa do luchd-ionnsachaidh (“Beginners”) a gheibhear
aig www.LearnGaelic.net
Bùithtean-obrach air bàrdachd ann an diofar sgoiltean san Eilean Sgitheanach.
An cruinneachadh bàrdachd Tro Chloich na Sùla ga
fhoillseachadh ann am Port Rìgh agus ann an Sabhal Mòr Ostaig. Tha 20 de na
dàin sa chruinneachadh mu dheidhinn pheantairean ainmeil, agus dealbhan a
chithear aig www.clar.org.uk/post/102360177124/ealain-tro-chloich-na-sùla
Ann an 2013,
bha mi ag obair air an leabhar Tro Chloich na Sùla, agus air blog
pearsanta. San Lùnastal, bha mi aig Sgoil Bhàrdachd na Comraich. Bha an dàn
“Rudan a Ni Uisge” air cairt le Leabharlann Bàrdachd na h-Alba (SPL) airson
Latha Nàiseanta na Bàrdachd.
2012: ’S e bliadhna caran deuchainneach a bh’ innte seo agus mo bhean a’ fulang
le droch thinneas, ach cuideachd thachair iomadh rud iongantach. Dh’inns mi an
sgeulachd ann am Blog a dh’fhaodar fhaighinn aig http://maoilioscaimbeul.wordpress.com.
’S iad na earrainnean den Bhlog a tha dèiligeadh ris an sgeulachd àireamhan 1-28.
Air a’ bhliadhna seo, bha e na urram dhomh a bhith air m’ ainmeachadh nam Bhàrd
do Chomann Gàidhlig Inbhir Nis, a’ leantainn ann an ceumannan uasal Ruaraidh
MhicThòmais nach maireann.
2011: ’S e an rud a bu chudromaiche dhomh ann an 2011 an leabhar Island
Conversion a bhith ga fhoillsechadh. Chaidh a sgrìobhadh còmhla ri mo
bhean, Mairead, agus tha e ag innse mar a thàinig mi gu bhith nam Chrìosdaidh.
Tha cuideachd argamaidean ann airson a bhith a’ creidsinn gu bheil an
cruinne-cè os-nàdarra aig a bhun, agus nach ann dìreach gu tur nàdarrach agus
talmhaidh a tha e. Cho math ri cunntasan air nithean annasach pearsanta, tha
caibideilean ann air co-thuiteamasan, làthaireachd Dhè, mìorbhailean agus air
saidheans agus creideamh.
Criomagan à lèirmheasan
Island
Conversion, Urras Leabhraichean nan Eilean, 2011
“This book offers three for the price of one: the spiritual autobiographies
of both a Gaelic poet and his wife, interspersed with learned excursions into
the scientific findings and philosophical theories which so deeply colour life
in today’s western world. It is the story of fulfilled dreams and divine
coincidences, interrupted by encounters with Jung and echoes of the Big Bang.
Very human at its heart, and tinged with mysticism, yet unmistakeably
reflecting its own time; and a fascinating reminder that scientist, poet and
religious seeker can happily inhabit one and the same mind.”
(An t-Ollamh Dòmhnall MacLeòid, bho chòmhdach cùil an leabhair)
“an enthralling and intelligent testament”
“You, the reader, do not have to be a believer or an agnostic, a scientist
or a poet, a Saxon or a Gael to appreciate this book. It is not an isolated
story, but it is a unique publication. Its fine prose is studied throughout
with Myles Campbell’s poetry, used frequently to illustrate his developing
consciousness.”
(Roger Hutchinson, WHFP, 2011)
Breac-a’-Mhuiltein (Coiscém, 2007)
"Aon de na h-adhbharan gu bheil mi cho dèidheil air
bàrdachd Mhaoilis se gur ann leis fhèin a-mhàin a tha an guth aige. Chan eil na
dàin seo reifreansail. Chan e nach snot thu dòigh-bruidhinn MhicGill-Eain
an-seo, cainnt Mhic a’ Ghobhainn an-siud – mhionnaichinn gu bheil guth
Dhòmhnaill Ruaidh Chorùna a’ tighinn a-nall ann an sreath air leth – ach chan
eil ann ach gu bheil an t-ùghar bogt’ ann am bàrdachd Ghàidhlig, mar bu chòir.
Tha na dàin as fheàrr aig Maoilios a’ sìneadh on fheadhainn a tha ʼnan cuirm dhan t-sùil ʼs dhan chluais agus a thuigear anns a’ bhad chun an fheadhainn a tha ʼnan cuirm dhan inntinn ʼs dh’iarras iomadh leughadh faiceallach mun rannsaichear an doimhneachd. ʼS tha mòran eadar an dà cheann."
(Raghnall MacilleDhuibh, Northwords Now, Foghar 2007)
Saoghal Ùr (diehard, 2003)
"Tha gleusan ceòlmhor binn an seo. Tha
sreath ghrinn de dhàin ann
mu chuid de na h-eòin air a bheil sinn eòlach. Tha
iad a bruidhinn rinn nan
dòighean fhèin. Tha dàin an
seo don chloinn cuideachd, agus tha iad sin snasail.
Sean is ùr – is òg – a` tighinn còmhla. Is toigh
leamsa sin. Leabhran
taitneach da-riribh airson na
pòcaid, agus airson an inntinn a bhrosnachadh gu sgiobalta, buannachdail. Na bithibh às aonais."
(Dòmhnall Meek, Gath, An Samhradh 2004)
"Agus, ann an seagh, tha cho Gàidhealach ʼs a
tha e mar bhàrd a’ fàgail a’ Chaimbeulaich ann an seòrsa de shaoghal
‘fo-thalamh’. Leis gu bheil e air a bhith buailteach a bhith toilichte a dhàin
fhaicinn ann an clò gun a bhith air an eadar-theangachadh, tha cliù a’ bhàird
seo air fàs ach air fuireach gu ìre mhòr taobh a-staigh coimhearsnachd nan
Gàidheal. Aig àm nuair a tha cuid againn, a tha daonnan a’ fuasgladh uinneag
Bheurla dha ar bàrdachd, air a bhith a’ siubhal an t-saoghail, mar bhàird
Ghàidhlig, tha esan gu sona air a bhith a’ treabhadh a sgrìob rannsachail fhèin
– chan eil feum aig inntinn air soitheach no carbad airson siubhal fad is
farsaing.
Ann an seagh, tha e doirbh a ràdh 'n e adhbhar moit
no aithreachais a tha seo, oir, air bàrr a’ chomais, saoilidh mi gu bheil
Maoilios Caimbeul cho math ri bàrd a th’ againn san latha an-diugh, agus bhiodh
e na adhbhar tàmailt mura biodh fios aig an t-saoghal mhòr gu robh a leithid
ann."
(Aonghas MacNeacail, Cothrom 41, Foghar 2004)
A` Gabhail Ris (Gairm, 1994)
"Tha Maoilios
Caimbeul air fear dhe na bàird aig
a bheil cliù stèite ann an saoghal
litreachas an latha-an diugh. Cha bheag an nì sin fhèin
nuair a tha àireamh ar luchd-sgrìobhaidh
a` sior dhol am meud; agus mura
bheil na sgrìobhadairean fhèin a’ coinlingeadh ri chèile, sin an suidheachadh anns a bheil na
leughadairean buailteach
air a bhith gan cur. Agus càite an
cuirte Maoilios san t-sreath sin? A-measg nan
daoine as toiseannaiche, saoilidh mi. Seo a-nis an ceathramh leabhar aige ann
an clò.
Sa chiad dàn tha
e ag agairt;
’Se lion a th`annam
Tilg mi dhan
doimhneachd,
Agus tha a nàdar
fhèin a dèanamh sin co-dhiù. Foighidneach rì tràighean,/ tha
an t-iasgair ’s an lion nan aon. Tha
an lion a’ sgaoileadh is a’ teannachadh mu chliath a chuid smaointinn – agus e fhèin aig amannan,
inntinn is cridhe, ga fhaighinn fhèin
a` dol an sàs ann am mogail
an lìn. Ach chan ann gun fhiosda
dha fhèin."
(Iain MacAonghais, Gairm 171, An Samhradh 1995)
Talfasg (Gairm, 1990)
"Chòrd an sgeulachd
seo uabhasach math rium.Tha tàlant aig an ùghdar air saoghal ùr a thoirt
gu bith ...Tha e cumail na sgeulachd
gu math siùbhlach. Tha fhios aige
air na beairtean
ùra a tha riaghladh ar beatha.
Agus an-dràsda ’s a-rithist èiridh
sealladh tiamhaidh a-mach às an sgeulachd, gu h-àraid nuair
a chì Eachann a fhèin na bhodach.
Cuideachd tha sinn
a` coimhead gaol a` fàs nas làidire mar a tha cùisean a` dol nas miosa.
Tha mi làn chinnteach
gun còrd an sgeulachd seo ri ògairean anns na sgoiltean
agus tha mi duilich nach robh
leithid seo ann nuair a bha
mi fhìn òg.
Tha mi an dòchas gu
lean an t-ùghdar air le sgeulachdan
coltach ri seo, a` toirt cùnntas
air na tubaisdean agus na tachartasan
anns a bheil an dithis ògairean seo gam
faighinn fhèin."
(Ian Mac a` Ghobhainn, Gairm 152, Am Foghar 1990)
|
|
|