Naidheachdan agus Lèirmheasan

NAIDHEACHDAN          

2017, 1 An t-Sultain - Bidh mi fhìn agus Diarmuid Johnson a' cur an leabhar bàrdachd An Dà Anam / In Two Minds air bhog aig Fèis Leabhraichean an Eilein Sgitheanaich

Cuid de na rudan a thachair sna beagan bhliadhnaichean a chaidh seachad

2016: Bidh nobhail chloinne, An Triùir agus Lùbag, air a foillseachadh nas fhaide air adhart am-bliadhna. Bha mi a’ leughadh aig Shore Poets, Dùn Èideann sa Ghearran. Leugh mi bàrdachd le Iain Ruadh Stiùbhart aig seirbheis chuimhneachaidh Chùil Lodair. Air Eilean Rathairsaigh le buidheann oileanach à Oilthigh Choventry. Ri thighinn: 21 Ògmhios, leabhar mu Shomhairle MacGill-Eain, Ainmeil Thar Cheudan, anns a bheil pàipear agam, ga fhoillseachadh aig Sabhal Mòr Ostaig.

2015: Sgrìobh mi bàrdachd agus leugh mi i aig seirbheis chuimhneachaidh Chùil Lodair sa Ghiblean. Aig Fèis Bhlas, san Ath Leathann, san Eilean Sgitheanach. Sgrìobh mi pàipear “Religion and Attitudes to Religion in 20th century Gaelic Poetry” agus leugh mi e do Chomann Gàidhlig Inbhir Nis. Bha an dàn “Dòchas/Hope” air cairt le Leabharlann Bàrdachd na h-Alba (SPL) airson Latha Nàiseanta na Bàrdachd.

Ann an 2014, bha mi trang ag obair air cùrsa do luchd-ionnsachaidh (“Beginners”) a gheibhear aig www.LearnGaelic.net Bùithtean-obrach air bàrdachd ann an diofar sgoiltean san Eilean Sgitheanach. An cruinneachadh bàrdachd Tro Chloich na Sùla ga fhoillseachadh ann am Port Rìgh agus ann an Sabhal Mòr Ostaig. Tha 20 de na dàin sa chruinneachadh mu dheidhinn pheantairean ainmeil, agus dealbhan a chithear aig www.clar.org.uk/post/102360177124/ealain-tro-chloich-na-sùla

Ann an 2013, bha mi ag obair air an leabhar Tro Chloich na Sùla, agus air blog pearsanta. San Lùnastal, bha mi aig Sgoil Bhàrdachd na Comraich. Bha an dàn “Rudan a Ni Uisge” air cairt le Leabharlann Bàrdachd na h-Alba (SPL) airson Latha Nàiseanta na Bàrdachd.

2012: ’S e bliadhna caran deuchainneach a bh’ innte seo agus mo bhean a’ fulang le droch thinneas, ach cuideachd thachair iomadh rud iongantach. Dh’inns mi an sgeulachd ann am Blog a dh’fhaodar fhaighinn aig http://maoilioscaimbeul.wordpress.com. ’S iad na earrainnean den Bhlog a tha dèiligeadh ris an sgeulachd àireamhan 1-28. Air a’ bhliadhna seo, bha e na urram dhomh a bhith air m’ ainmeachadh nam Bhàrd do Chomann Gàidhlig Inbhir Nis, a’ leantainn ann an ceumannan uasal Ruaraidh MhicThòmais nach maireann.

2011: ’S e an rud a bu chudromaiche dhomh ann an 2011 an leabhar Island Conversion a bhith ga fhoillsechadh. Chaidh a sgrìobhadh còmhla ri mo bhean, Mairead, agus tha e ag innse mar a thàinig mi gu bhith nam Chrìosdaidh. Tha cuideachd argamaidean ann airson a bhith a’ creidsinn gu bheil an cruinne-cè os-nàdarra aig a bhun, agus nach ann dìreach gu tur nàdarrach agus talmhaidh a tha e. Cho math ri cunntasan air nithean annasach pearsanta, tha caibideilean ann air co-thuiteamasan, làthaireachd Dhè, mìorbhailean agus air saidheans agus creideamh.

 

Criomagan à lèirmheasan

Island Conversion, Urras Leabhraichean nan Eilean, 2011

 

“This book offers three for the price of one: the spiritual autobiographies of both a Gaelic poet and his wife, interspersed with learned excursions into the scientific findings and philosophical theories which so deeply colour life in today’s western world. It is the story of fulfilled dreams and divine coincidences, interrupted by encounters with Jung and echoes of the Big Bang. Very human at its heart, and tinged with mysticism, yet unmistakeably reflecting its own time; and a fascinating reminder that scientist, poet and religious seeker can happily inhabit one and the same mind.”

(An t-Ollamh Dòmhnall MacLeòid, bho chòmhdach cùil an leabhair)

“an enthralling and intelligent testament”

“You, the reader, do not have to be a believer or an agnostic, a scientist or a poet, a Saxon or a Gael to appreciate this book. It is not an isolated story, but it is a unique publication. Its fine prose is studied throughout with Myles Campbell’s poetry, used frequently to illustrate his developing consciousness.”

(Roger Hutchinson, WHFP, 2011)

 

 

Breac-a’-Mhuiltein (Coiscém, 2007)

"Aon de na h-adhbharan gu bheil mi cho dèidheil air bàrdachd Mhaoilis se gur ann leis fhèin a-mhàin a tha an guth aige. Chan eil na dàin seo reifreansail. Chan e nach snot thu dòigh-bruidhinn MhicGill-Eain an-seo, cainnt Mhic a’ Ghobhainn an-siud – mhionnaichinn gu bheil guth Dhòmhnaill Ruaidh Chorùna a’ tighinn a-nall ann an sreath air leth – ach chan eil ann ach gu bheil an t-ùghar bogt’ ann am bàrdachd Ghàidhlig, mar bu chòir.

Tha na dàin as fheàrr aig Maoilios a’ sìneadh on fheadhainn a tha ʼnan cuirm dhan t-sùil ʼs dhan chluais agus a thuigear anns a’ bhad chun an fheadhainn a tha ʼnan cuirm dhan inntinn ʼs dh’iarras iomadh leughadh faiceallach mun rannsaichear an doimhneachd. ʼS tha mòran eadar an dà cheann."

(Raghnall MacilleDhuibh, Northwords Now, Foghar 2007)

 

Saoghal Ùr (diehard, 2003)

"Tha gleusan ceòlmhor binn an seo. Tha sreath ghrinn de dhàin ann mu chuid de na h-eòin air a bheil sinn eòlach. Tha iad a bruidhinn rinn nan dòighean fhèin. Tha dàin an seo don chloinn cuideachd, agus tha iad sin snasail. Sean is ùr – is òga` tighinn còmhla. Is toigh leamsa sin. Leabhran taitneach da-riribh airson na pòcaid, agus airson an inntinn a bhrosnachadh gu sgiobalta, buannachdail. Na bithibh às aonais."

(Dòmhnall Meek, Gath, An Samhradh 2004)

"Agus, ann an seagh, tha cho Gàidhealach ʼs a tha e mar bhàrd a’ fàgail a’ Chaimbeulaich ann an seòrsa de shaoghal ‘fo-thalamh’. Leis gu bheil e air a bhith buailteach a bhith toilichte a dhàin fhaicinn ann an clò gun a bhith air an eadar-theangachadh, tha cliù a’ bhàird seo air fàs ach air fuireach gu ìre mhòr taobh a-staigh coimhearsnachd nan Gàidheal. Aig àm nuair a tha cuid againn, a tha daonnan a’ fuasgladh uinneag Bheurla dha ar bàrdachd, air a bhith a’ siubhal an t-saoghail, mar bhàird Ghàidhlig, tha esan gu sona air a bhith a’ treabhadh a sgrìob rannsachail fhèin – chan eil feum aig inntinn air soitheach no carbad airson siubhal fad is farsaing.

Ann  an seagh, tha e doirbh a ràdh 'n e adhbhar moit no aithreachais a tha seo, oir, air bàrr a’ chomais, saoilidh mi gu bheil Maoilios Caimbeul cho math ri bàrd a th’ againn san latha an-diugh, agus bhiodh e na adhbhar tàmailt mura biodh fios aig an t-saoghal mhòr gu robh a leithid ann."

(Aonghas MacNeacail, Cothrom 41, Foghar 2004) 

 

A` Gabhail Ris (Gairm, 1994)

"Tha Maoilios Caimbeul air fear dhe na bàird aig a bheil cliù stèite ann an saoghal litreachas an latha-an diugh. Cha bheag an sin fhèin nuair a tha àireamh ar luchd-sgrìobhaidh a` sior dhol am meud; agus mura bheil na sgrìobhadairean fhèin a’ coinlingeadh ri chèile, sin an suidheachadh anns a bheil na leughadairean buailteach air a bhith gan cur. Agus càite an cuirte Maoilios san t-sreath sin? A-measg nan daoine as toiseannaiche, saoilidh mi. Seo a-nis an ceathramh leabhar aige ann an clò.

Sa chiad dàn tha e ag agairt;

    Se lion a th`annam

   Tilg mi dhan doimhneachd,

    Agus tha a nàdar fhèin a dèanamh sin co-dhiù. Foighidneach tràighean,/ tha an t-iasgair ’s an lion nan aon. Tha an lion a sgaoileadh is a’ teannachadh mu chliath a chuid smaointinnagus e fhèin aig amannan, inntinn is cridhe, ga fhaighinn fhèin a` dol an sàs  ann am mogail an lìn. Ach chan ann gun fhiosda dha fhèin."

(Iain MacAonghais, Gairm 171, An Samhradh 1995)

Talfasg (Gairm, 1990)

"Chòrd an sgeulachd seo uabhasach math rium.Tha tàlant aig an ùghdar air saoghal ùr a thoirt gu bith ...Tha e cumail na sgeulachd gu math siùbhlach. Tha fhios aige air na beairtean ùra a tha riaghladh ar beatha. Agus an-dràsda ’s a-rithist èiridh sealladh tiamhaidh a-mach às an sgeulachd, gu h-àraid nuair a chì Eachann a fhèin na bhodach.

Cuideachd tha sinn a` coimhead gaol a` fàs nas làidire mar a tha cùisean a` dol nas miosa.

    Tha mi làn chinnteach gun còrd an sgeulachd seo ri ògairean anns na sgoiltean agus tha mi duilich nach robh leithid seo ann nuair a bha mi fhìn òg.

    Tha mi an dòchas gu lean an t-ùghdar air le sgeulachdan coltach ri seo, a` toirt cùnntas air na tubaisdean agus na tachartasan anns a bheil an dithis ògairean seo gam faighinn fhèin."

(Ian Mac a` Ghobhainn, Gairm 152, Am Foghar 1990)